Rektum Sarkmaası (Rektosel)
1.Rektum sarkması nedir?
Kalın barsağın dışarı açılmadan önceki son kısmına rektum denir. Rektum vajinanın arkasında yer alır ve ralarında organların yerinde durmasını sağlayan fasya dediğimiz sağlam bir bağ dokusu bulunur. Bu bağ dokusunun zayıflaması, kopması veya aşırı gerilmesi sonucunda, rektumun vajina arka duvarından dışarı doğru fıtıklaşmasına verilen addır.
2.Rektum sarkması neden oluşur?
Bütün pelvik organların sarkmasında olduğu gibi altta yatan asıl neden bağ dokusunun yapısının genetik olarak zayıf olmasıdır. Bu genetik eğilimin yanı sıra bazı ek faktörler de tablonun ortaya çıkmasına sebep olur. Bu faktörleri sıralayacak olursak;
◦ Gebelik
◦ Zor doğum
◦ İri bebek doğurma
◦ Müdaheleli doğum ( vakum ya da forseps kullanımı)
◦ Doğumun ikinci evresinin uzaması
◦ Omuz takılması vb gibi doğum komplikasyonları
◦ Aşırı kilo (obezite)
◦ Kronik Kabızlık
◦ Kronik öksürüklü hastalıklar ( Astım, KOAH gibi)
◦ Sigara kullanımı
3. Rektum sarkmasının belirtileri nelerdir?
Hastalar ıkınmayla büyüyen, vajinayı doğru gelişmiş, yumuşak ve içeri itilebilir bir şişlik bulguları ile baş vururar. Dışkı yapmak için ıkınıldığında rektum ön duvarı vajinaya doğru bir cep şeklinde sarkar ve bu durum ilerledikçe hastalarda dışkılama problemleri oluşturur. Bazen hastalar vajinanıniki yanından bastırarak dışkının oluşmuş olan cebe değil de anüse doğru gitmesini sağlamaya çalışırlar. Bu müdahelenin yetersiz olduğu durumlarda dışkıyı parmakları ile çıkartmak zorunda kalabilirler. Pelvik taban bir bütün olduğu için çoğu kez diğer organlarda sarkma ve stres üriner inkontinans da beraberinde görülür.
4. Rektum sarkmasının tanısı nasıl koyulur?
Jinekolojik muayene esnasında tanı kesin şekilde konulur. Bazı nadir durumlarda pelvik taban ultrasonografisi veya MR incelemesi yahut defekografi gibi ileri tetkikler istenebilir. Kronik kabızlığa sebep olan diğer durumların gözden geçirilmesi önemlidir. Hastalarda oluşmuş olan sarkma kabızlığa nedenolabileceği gibi çoğu kez kronik kabızlık sonucu sürekli ıkınrak kendini boşaltabilen hastalarda rektosel gelişmiş olurç Yani rektum sarkmasının kabızlığın sonucunda mı geliştiği yoksa kabızlık yüzünden mi rektum sarkmasının geliştiğinin belirlenmesi önemlidir.
5. Rektum sarkmasının tedavisi nedir?
Hastalığın erken evrelerinde pelvik taban egzersizleri ile organları Rektumyerinde tutan kasları güçlendirmek fayda sağlayabilir. Ancak evre ilerledikçe mesaneyi yerinde tutan bağ dokusundaki ( fasya) defekt daha da büyümüş olacağı için cerrahi tedavi gerekmektedir.
6. Her rektum sarkması ameliyat edilmeli midir?
Hayır. Rektum sarkması hastada problem yaratmıyacak seviyedeyse ameliyat edilmesine gerek yoktur. Rektum sarkmasını önlemek adına ameliyat yapmak gibi bir yaklaşım tıbben doğru sayılmaz. Ancak semptomlar gelişince ve hasta şikayeti olunca müdahele etmek gerekir. Bu arada sarkmayı önlemek ya da artmasını engellemek için pelvik taban egzersizlerini ve kabız kalmama, ağır kaldırmama gibi yaşam tarzlarında değişiklik yapmayı önerebiliriz.
7. Peser nedir?
Pelvik organ sarkması durumlarında hasta başka tıbbi nedenler yüzünden ameliyat olamıyorsa ya da ameliyatı belli bir süre ertelemek istiyorsa genellikle silikon ya da kauçuktan yapılmış halka şeklindeki cihazları (peser ) vajinaya yerleştirerek sarkmayı anatomik olarak belli bir dereceye kadar düzelterek hastanın yaşam kalitesini arttırabiliriz.